۲۹ شهریور ۱۳۹۰

روغن هایی که ماشین های ما را میکشند!

ZDDP  و استانداردهای API


 زمانی که API استاندارد SM را معرفی کرد شوک بزرگی به صنعت اتومبیل و روانکاری موتور بود. دلیل اصلی این شوک کاهش ۲۵ درصدی اجباری مقدار فسفر و روی (zinc/phosphorus) روغن موتورهای این گواهینامه نسبت به گواهینامه SL بود. و این در حالی صورت گرفت که گواهینامه SL نسبت به گواهینامه SF نزدیک به پنجاه درصد ZDDP را کاهش داده بود.

دلیل این الزام چه بود ؟ افزایش عمر دستگاه کاهش دهنده آلودگی محیط زیستی اتومبیلهای جدید. خودروهای قدیمی فاقد چنین سیستمی هستند. بخار شدن فسفر موجود در روغن موتور این مبدل را به مرور از کار می اندازد.

خوب ، نکته منفی این کار کجاست؟ نکته این است که روی یا zinc ترکیب اصلی ضد فرسایش روغن موتورها بوده و هست.

zinc برای عملکرد خود نیازمند 
به مقدار فسفر تقریبا مساوی خود است . فسفر بدنه داخلی موتور را پلاریزه کرده و "روی" به آن میچسبد و لایه نازک میکروسکپیکی را به وجود میآورد. این عملکرد وقتی روغن نتوانست مانع تماس قطعات متحرک داخل موتور شود از سائیدگی موتور جلوگیری میکند. زمانی که موتور به دمای عملیاتی رسید این واکنش انجام میشود.

خودروهای قدیمی ، بخصوص ما قبل ۱۹۹۰ به مقادیر نسبتأ زیادی zinc برای کارکرد خود نیاز دارند و فقدان آن موتور آنها را دچار فرسایش شدید و در نهایت به از کار افتادگی میرسا ند.

جایگزینی zinc/phosphorus  یا Zinc Dialkyl Dithio Phosphate و به اختصار ZDDP یکی از چالش های صنعت روانکاری است.

کسانی که تصمیم به ایجاد چنین محدودیتی گرفتند دچار یک اشتباه استراتژیک بزرگ شدند چرا که 
آنها بدون اینکه جایگزین مناسبی برای ZDDP معرفی کنند اقدام به کاهش شدید این عنصر اساسی کردند.
از آن بدتر در استاندارد جدیدتر SN به سردرگمی مصرف کنندگان دامن زدند.
استاندارد SM مقدار ZDDP را به حداقل 0.06% و حداکثر 0.08% محدود کرده است. ( بیشتر از نصف مقدار ZDDP موجود در استاندارد SF )

 در استاندارد SN مقدار حداقل 0.06% باقی، ولی برای روغن های که گواهینامه GF-5 ندارند محدودیت حداکثر وجود ندارد!
از آن گذشته API اجازه داده تا روغنهایی که گواهینامه API SM/ILSAC GF-4 دارند بدون هیچ تغیری در فرمولاسیون از نشان API SN استفاده کنند !!
توجه داشته باشيد كه 
اين محدوديت فسفر و زينك بر روغن هاى ويسكوزيته ٤٠ و بالاتر الزامى نيست!  
حال شما در نظر بگیرید در مقابل قفسه بزرگی از روغنهای مختلف ایستاده و قصد انتخاب دارید ، این آگاهی و شناخت از استاندارد ها چه کمکی به شما میکند ؟
آیا روغن انتخابی جدید شما همان روغن قدیمی با برچسب جدید است ؟ این روغن حدودا حاوی چه مقدار ZDDP است؟


اینگونه بود که API وجاهت خود را در استاندارد سازی روغن موتور از دست داد. از زمان معرفی استاندارد SM خودرو ساز های بزرگ امریکایی  اقدام به رد آن و ایجاد استانداردهای خود کردند. استاندارد جنرال موتورز Dexos I و Dexos II از این دسته هستند.

اگر شما خودرو کاربراتوری دارید مانند خودروهای قدیمی  پیکان ، بیوک نوا ،کادیلاک، رنو ۵  ...  و اگر خودرو انژکتوری با عمر طراحی بیش از ۱۰ سال دارید مانند پراید انژکتوری و پژو انژکتوری ... از روغن موتورهای با استاندارد API SL که حاوی مقدار مناسبی از ZDDP  است استفاده کنید. 
مقدار ZDDP در روغن های SL حدود 0.11% یا ۱۱۰۰ppm است.
سایر خودروهای جدید (طراحی بعد از 2001) میبایست حداقل از استاندارد SL استفاده کنند.
اگر دقت کنید متوجه میشوید که روغن سازهای فرانسوی (TOTAL/ ELF)  استاندارد API عموم روغنهایشان را از سال ۲۰۰۱ تا بحال بر روی SL نگاه داشته اند و این یعنی اینکه حاضر به کاهش مقدار ZDDP روغنهایشان نشده اند.
بعضی سازندگان روغن تمام الزامات API برای گواهینامه  SM و SN را بجز کاهش ZDDP به اجرا گذشته اند.
یعنی محصولات آنها تمام مزایا استانداردهای جدید بعلاوه مقدار زیادی ZDDP را دارند.
مثلا، کمپانی Penrite تمام محصولات خود را بجز دسته Enviro Plus با مقدار زیادی از ZDDP  و API SN ارائه میکند :

هیچ نظری موجود نیست: